Mianem wspinaczki nazywamy przemieszczanie się w terenie stromym, czyli takim, który wymaga użycia rąk co najmniej do utrzymania równowagi. Najprościej mówiąc wspinaczka to czynność, polegająca na przemieszczaniu się w górę. Dla odmiany poruszanie się w poziomie nazywamy trawersowaniem. Jednakże wspinaczka wysokogórska, czyli tzw. najbardziej zaawansowana forma turystyki to dyscyplina, w której poza umiejętnościami wspinaczkowymi ważna jest wytrzymałość i doskonała kondycja psychiczna.
W ogólnej definicji wspinaczki mieszczą różne działalności jak bouldering, czyli wspinanie się na kilkumetrowe kamienie oraz wchodzenie na ponad ośmiokilometrowe góry w Himalajach czy Karakorum. Wspinacze będą potrzebowali nieco innych umiejętności, jeśli będą chcieli wspinać się na klif, a nieco inne na big wall. Aby zdobywać ośmiotysięczniki konieczne będą wszelkie inne umiejętności, niezbędne do uprawiania wszelkich powyższych form wspinaczki i wielu innych.
Wspinaczka nie tylko w górach
Wspinacze najczęściej wspinają się na kamienie, skałki oraz na góry zbudowane z różnego rodzaju skały, takich jak piaskowiec, zlepieniec, wapień, łupek czy granit. Alternatywą dla naturalnych form skalnych są sztuczne obiekty wspinaczkowe, traktowane najczęściej jako miejsca treningu oraz areny, na których odbywają się zawody wspinaczkowe. Sporym zainteresowaniem wspinaczy cieszą się również murki, ściany budynków, pomniki, mosty. Taki rodzaj wspinania to urban climbing lub buildering.
Wspinacze najczęściej decydują się na zdobywanie gór czy ogólnie wspinanie się w zespole dwuosobowym, czasami w trójkę. Wspinanie się w duecie jest najpopularniejszą i najbezpieczniejszą opcją nie tylko dla wprawionego wspinacza, ale przede wszystkim dla początkującego. Wspinanie się z partnerem, który zadba o naszą asekurację, czyli bezpieczeństwo podczas nauki zdobywania gór czy wniesień daje największe możliwe poczucie bezpieczeństwa. Na uwagę zasługuje również wspinaczka samotna, zwana także solową. Wymaga ona posiadania zarówno predyspozycji psychicznych, jak i umiejętności technicznych. Solowego wspinania nie zaleca się osobom początkującym. Dla laika pewnie będzie zaskoczeniem, że wspinaczka mieści w sobie tak wiele pomniejszych kategorii oraz rodzajów. Na szczęście wystarczy poświęcić temu zagadnieniu nieco więcej czasu, aby zrozumieć, że podziały te są jak najbardziej potrzebne i wbrew pozorom proste i oczywiste.
Jak można się wspinać?
Najbardziej popularną i najczęściej wybieraną metodą wspinania jest wspinanie klasyczne. Mamy z nim do czynienia wtedy, kiedy poruszamy się wyłącznie za pomocą siły własnych mięśni. Sprzęt służy biernie jako zabezpieczenie, czyli do asekuracji. Ten sposób wspinania się jest bardzo często praktykowany również podczas zdobywania ośmiotysięczników w Himalajach czy Karakorum, zwłaszcza przy schodzeniu ze wcześniej zdobytego szczytu. Drugą równie popularną metodą jest wspinanie techniką sztucznych ułatwień, która nazywana jest również hakówką. O tej metodzie mówimy w przypadku gdy wspinacz czynnie używa szpeju, czyli staje na hakach, łapie je ręką albo zawisa w specjalnych ławeczkach.
Najpopularniejszą metodą, a wręcz dyscypliną wspinaczkową jest wspinanie sportowe, które polega na klasycznej wspinaczce na przygotowanych wcześniej, zazwyczaj przez przewodników, drogach, wyposażonych w punkty asekuracyjne, takie jak ringi czy spity. Lina w takiej metodzie wspinaczki służy przede wszystkim jako zabezpieczenie przed upadkiem.
