Alpinizm to wyrażenie, które obecnie posiada dwa znaczenia. Ze względu na rozpowszechnienie się tej nazwy w formie zdegradowanej odnosi się ona albo do nazywanie wszelkich form wspinaczki wysokogórskiej, albo do wspinaczki, która uprawiana jest wyłącznie w alpejskim paśmie górskim.
Według polskich ustawodawców alpinizm jest dziedziną sportu, obejmującą każdy rodzaj wspinaczki, który wymaga od wspinacza, czyli alpinisty, pewnego przygotowania specjalistycznego i najczęściej profesjonalnego ekwipunku. Do rodzajów wspinaczki, które nazywamy ogólnie alpinizmem, należą:
- wspinaczka sportowa;
- wspinaczka wysokogórska (np. na ośmiotysięczniki, takie jak Mount Everest czy Kanczendzonga);
- alpinizm jaskiniowy;
- narciarstwo wysokogórskie.
Termin alpinizm w języku polskim rozszerzył znaczenie i obejmuje wszystkie rodzaje wspinaczki górskiej, niezależnie od tego, jak i gdzie się ją uprawia.
Czy himalaizm to też alpinizm?
Według spisu rodzajów wspinaczki, które wchodzą w skład alpinizmu (a wchodzą wszystkie rodzaje wspinaczki), himalaizm to również alpinizm, ale nie każdy alpinizm będzie himalaizmem. Himalaizm to rodzaj wspinaczki, która uprawiana jest na wszystkich górach w Himalajach oraz w Karakorum, Kunlun, Hindukusz, Pamir, Tienszan, Daxue Shan, ale wyłącznie na szczytach, których wysokość przekracza 7000 m n.p.m. Himalaizm jest prawie zawsze wspinaczką lodową, ponieważ na szczytach bardzo wysokich gór śnieg i lód zalega przez cały rok.
Style himalaizmu
Styl oblężniczy, który często zwany jest wyprawowym, to najstarszy i często wybierany styl wypraw wspinaczkowy w Himalajach i górach typu himalajskiego, czy tych, których wysokość przekracza 7000 m n.p.m. Taka wyprawa rozpoczyna się zwykle od zbudowania bazy u podnóża góry. Z bazy organizowane są ataki na wybraną górę. Atak to zazwyczaj wielodniowa operacja, która polega na pokonywaniu fragmentów drogi, na budowaniu wzdłuż niej systemu lin i poręczowania. Dodatkowo polega na budowaniu wzdłuż trasy obozów przejściowych i na transportowaniu do nich sprzętu i zapasów żywności. Czynności kontynuuje się aż do zbudowania obozu podszczytowego, z którego dokonuje się ataków szczytowych. W wyprawie biorą udział tragarze, obsługa techniczna oraz wspinacze robotnicy, którzy odpowiadają za budowanie systemu lin i tzw. poręczówek. Grupę zamyka zazwyczaj ekipa 3-4 wspinaczy, którzy oszczędzani są w trakcie całej wyprawy, bo to właśnie do nich należy zdobycie szczytu.
Z uwagi na to, że styl oblężniczy jest bardzo czasochłonny i kosztowny wspinacze najczęściej wybierają styl alpejski. W tym stylu samotny wspinacz lub nieliczna grupa wspinaczy wspina się na wybrany szczyt przy użyciu minimalnej ilości sprzętu, który uczestnicy wyprawy są w stanie samodzielnie donieść na szczyt. Szczyt jest atakowany bezpośrednio z bazy przez cały zespół naraz. Podczas wyprawy nie zakłada się obozów pośrednich i poręczówek. Styl kapsułowy to styl pomiędzy oblężniczym i alpejskim. Wspinacz tak jak w stylu alpejskim samodzielnie dźwiga swój sprzęt, nie zakłada też obozów, ale drogę na szczyt pokonuje kilkukrotnie. Pomaga zapobiec występowaniu choroby wysokościowej. Stosowany w celach lepszej aklimatyzacji.
Ostatnim stylem jest styl solowy. Mamy z nim do czynienia w przypadku gdy wspinacz dźwiga z sobą tylko tyle sprzętu, ile jest w stanie unieść samodzielnie. Ponadto szczyt zdobywa w pojedynkę bez budowania obozów pośrednich. Czasami korzysta z pomocy innych wspinaczy, ale tylko przy organizacji bazy albo korzysta z bazy uczestników innych wypraw.
